W dzisiejszej gospodarce opartej na cyfryzacji oszuści stale doskonalą swoje taktyki – od podszywania się pod marki po pilne żądania płatności. Oszuści nieustannie znajdują nowe sposoby na wyłudzenie od ludzi pieniędzy lub danych osobowych.
Dobra wiadomość jest taka, że świadomość jest najlepszą formą obrony. Dowiadując się, jak wyglądają oszustwa (określane również terminem scam) i na jakie sygnały ostrzegawcze należy zwracać uwagę, możesz być o krok do przodu.
Poniżej znajdziesz krótki przewodnik po najczęstszych rodzajach oszustw, jak je wykryć i co zrobić, jeśli podejrzewasz, że jesteś ofiarą.
Najczęstsze rodzaje oszustw
Phishing, vishing i smishing
To wszystko nazwy tej samej strategii, która wykorzystuje różne kanały komunikacji w celu podszycia się pod godny zaufania podmiot, aby pozyskać Twoje dane osobowe lub finansowe.
Phishing odbywa się za pośrednictwem poczty elektronicznej. Oszust wysyła wiadomość, która wygląda, jakby pochodziła z banku lub popularnej firmy, z prośbą o kliknięcie linku lub zalogowanie się na fałszywej stronie internetowej.
Vishing odbywa się przez telefon. Dzwoniący może podawać się za pracownika Finom lub działu pomocy technicznej w celu nakłonienia użytkownika do przekazania poufnych informacji lub dokonania płatności.
Smishing polega na przesyłaniu fałszywych linków lub pilnych żądań za pośrednictwem wiadomości SMS, komunikatorów internetowych i platform mediów społecznościowych.
Finom nigdy nie prosi o udostępnianie numerów PIN, kodów jednorazowych, podawanie pełnego numeru karty ani nie naciska na dokonywanie jakichkolwiek przelewów, zwłaszcza na „bezpieczne konto”.
Nie zapewniamy również wsparcia telefonicznego – możemy zadzwonić, na przykład w celu uzyskania opinii, ale jesteśmy w stanie bezpiecznie zweryfikować się, wysyłając Ci wiadomość na czacie w aplikacji.
Oszustwa polegające na podszywaniu się pod sprzedawcę
Stają się coraz bardziej powszechne, zwłaszcza w przypadku rezerwacji podróży lub zakupów online. Oszuści podszywają się pod firmy takie jak Airbnb, Booking.com, ale także Etsy czy Ebay.
Oszustwa związane z weryfikacją karty
Często spotykanym schematem oszustwa jest twierdzenie, że należy dokonać autoryzacji karty lub weryfikacji karty w celu pomyślnego dokonania płatności lub zweryfikowania konta u sprzedawcy.
Oszuści mówią, że opłata nie zostanie pobrana, ale proszą o 200 EUR lub wyższą kwotę jako tymczasowe zabezpieczenie. Warto jednak pamiętać, że opłaty za weryfikację karty dotyczą zazwyczaj niskich kwot, takich jak 1 EUR lub nawet 0 EUR.
Nieoczekiwany beneficjent płatności
Innym scenariuszem, na który należy uważać, jest prośba o zatwierdzenie płatności, która nie pasuje do oczekiwanego kontekstu. Jeśli na przykład rezerwujesz obiekt na wakacje, a aplikacja wyświetli prośbę o zatwierdzenie transakcji na platformie kryptowalutowej lub u innego nieoczekiwanego sprzedawcy, warto poświęcić czas na sprawdzenie tego faktu i upewnienie się przed zatwierdzeniem opłaty.
Oferty „zbyt piękne, by mogły być prawdziwe”
Oszuści wiedzą, że każda firma chce zaoszczędzić pieniądze i wykorzystują to, oferując bardzo atrakcyjne oferty. Może to być zniżka na subskrypcję oprogramowania, rezerwacja podróży za ułamek zwykłej ceny lub dostęp do usługi premium „80% taniej, tylko dziś”.
Ale pamiętaj: jeśli oferta wygląda zbyt pięknie, aby mogła być prawdziwa, to prawdopodobnie nie jest prawdziwa. Oszuści wykorzystują atrakcyjne ceny, aby przełamać zwykłą ostrożność i skłonić do szybkiej płatności. Po przesłaniu środków platforma znika, strona internetowa przestaje istnieć lub usługa nigdy nie dociera.
Oferty te są szczególnie atrakcyjne, ponieważ często można je zobaczyć na dużych platformach (Facebook, Instagram) lub podczas próby zakupu fantazyjnych artystycznych dekoracji do biura za pośrednictwem Etsy.
Jak się chronić?
Sprawdź, z kim wchodzisz w interakcję
Oszukańcze wiadomości e-mail często wykorzystują nazwy i logo, które wyglądają przekonująco, ale adres e-mail nadawcy może ujawnić Ci plan oszustwa, jeśli przyjrzysz mu się dokładnie.
Dokładne sprawdzenie adresu e-mail nadawcy i porównanie go z oficjalnymi danymi kontaktowymi wymienionymi na stronie internetowej firmy zajmuje tylko minutę, a może uchronić Cię przed stratami finansowymi. Tę samą zasadę można zastosować do strony internetowej, na której dokonujesz zakupu – oszuści często tworzą strony internetowe, które na pierwszy rzut oka wyglądają jak prawdziwe, ponieważ zawierają znajome elementy oznakowania marki i grafiki. Ale jeśli przyjrzysz się bliżej adresowi URL, zauważysz, że coś jest nie tak – w nazwie marki może być błąd ortograficzny, który łatwo przeoczyć.
Zastanów się chwilę przed zatwierdzeniem
Poświęć chwilę na przeczytanie tego, co zatwierdzasz w aplikacji bankowej. Zadaj sobie następujące pytania:
Czy wiem, komu płacę?
Czy szczegółowe dane zamówienia są zgodne z tym, za co chcę zapłacić?
Czy udało mi się zweryfikować szczegóły za pośrednictwem oficjalnego źródła?
Oszuści często naciskają na szybkie działanie, aby nakłonić Cię do rezygnacji ze zwykłej ostrożności – bazują na dezorientacji, pilności i zaufaniu. Prawdziwi przedsiębiorcy lub sprzedający nie będą mieli nic przeciwko temu, by dać Ci kilka minut na dokładne sprawdzenie.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości lub podejrzenia dotyczące płatności lub podejrzanego kontaktu, skontaktuj się z naszym działem obsługi klienta za pośrednictwem czatu w aplikacji lub wyślij nam wiadomość e-mail na adres [email protected]. Jesteśmy zawsze do Twojej dyspozycji!